Süt ve Süt Ürünleri Sektörü
Süt ve süt ürünlerinin standartları kanunlar ve yasalar ile belirlenmiştir. Bilimsel gerçekler ve incelemeler sonucunda ortaya çıkan bu yasalara uygun yapılan üretimler ve çeşitli tekniklerle üretilen süt ürünleri önemli besin kaynaklarıdır.
Süt ve Süt Ürünleri Sektörü ‘ne iftira atanlar eve çiğ süt aldığında onu yüksek sıcaklıklarda kaynatarak veya bin bir çeşit bilinçsiz işleme tabi tutarak beter ederler, bu işlemler süt sektörünün süt üzerinde yaptığı işlemlerden çok daha fazla besin ve lezzet kayıplarına neden olur.
Süt ve süt ürünleri sektörü uzun ömürlü sütlerin üretiminde çok değişik yöntemler kullanılır. En geçerli ve çok kullanılan UHT (ultra high temperature) yöntemidir. Süt yüksek sıcaklık işleminden sonra ani olarak soğutulur. Hedef sütün içerisindeki mikroorganizmaları ve sporları temizlemektir. Bu tür sütler mikrobiyolojik risk oluşturmazlar. Bu tür işlemler gelişen süt sektörünün nimetleridir. Elimizdeki hammadde olan sütten en iyi şekilde faydalanmak gelişmiş yüksek teknoloji ve gelişmiş iyi yetiştirilmiş insan kaynakları ile mümkün olabilir. Ülkemizde süt ürünleri endüstrisi bölgedeki diğer ülkelerle kıyaslandığında çok iyi durumdadır. Bugün Rusya, Ortadoğu ve Afrika ülkelerine süt ve süt ürünleri ihraç edebilecek potansiyelimiz bulunmaktadır. Türkiye ‘de üretilen süt civar ülke ve komşu ülke mandıracıları ile büyük kapasiteli süt ve süt ürünleri üreticileri tarafından değerlendirilmektedir.
Süt sektörünün mevcut durumunun fotoğrafını çeken ve geleceğine ışık tutan “SÜT SEMPOZYUMU –TİRE-13 ARALIK 2012” sonuçlarına göre;
Süt hayvancılığında; küçük aile işletmeleri yaşatılmalıdır. Bu işletmelerin yaşaması ise;
kooperatifler ya da birlikler şeklinde örgütlenmeleriyle mümkündür. Durum böyle olmakla birlikte; ülkemiz “2012 Dünya Kooperatifçilik Yılını” boşa harcamıştır.
Çiğ süt de asıl sorun fiyatta değil, yüksek maliyettedir. Örneğin AB’de 73 kuruş olan çiğ süt ile yetiştirici 1 kilo 700 gram yem alırken, ülkemizdeki yetiştirici 83 kuruş ile ancak 950 gram yem alabilmektedir.
Bakanlığın 2010 yılında başlattığı sıfır faizli krediler sonucunda Hayvancılık Sektörü’ne adım atanlar yüksek maliyetler nedeniyle işletmecilik faaliyetlerini sürdürememiş ve işletmeler kapanmaya başlamıştır. Kullandırılan 6,2 milyar TL. kredi sektöre çözüm
yerine sorun getirmiş; inekler kesime gönderilmiş bu da; süt hayvancılığımız için yeni bir kriz alarmı durumuna gelmiştir. Bu nedenle; sektör desteklenirken; para dağıtma yöntemi yerine politika belirlenmesi ve kredilerin ulusal süt politikası aracı olarak uygulanması gerekmektedir.
Süt sektöründe kayıt dışılığın önlenmesi, gıda güvenliğinin sağlanması, fiyat istikrarı, maliyetlerin düşürülmesi, üreticinin pazarlama sorununun giderilmesi, üretimde planlamanın yapılabilmesi ve köyden kente göçün önlenmesi için Türkiye’ nin koşulları kooperatifleşmeyi önemli kılmaktadır. bu yapılanmanın teşvik edilmesine yönelik; sütünü örgütler kanalıyla pazarlayan üreticiye ve sütü soğuk zincir altında kontrollü
bir şekilde toplayan örgütlere daha yüksek teşvik primi verilmelidir.
Büyükbaş hayvancılığın yanı sıra küçükbaş hayvancılık da hak ettiği yeri almalıdır.
Süt işletmeleri; kayıt dışı çalışarak hileli gıdalar üretenler nedeniyle haksız rekabet ile karşı karşıyadır. Ucuzcu market politikaları nedeniyle bir çok firma ucuz mal elde etmek için katkı maddeleri kullanmakta ve bu durum tüketici sağlığını tehdit etmektedir. süt işletmeleri yetiştiriciye süt parasını 15-30 gün aralığında ödedikleri halde, ürünlerinin parasını marketlerden en az 3 ayda alabilmektedir.
Medyada çoğunlukla süt ve süt ürünleri ile ilgili uzmanlarından doğru bilgiler almak yerine uzman olmayan kişilerden spekülatif bilgiler alınmakta ve bu durum da tüketiciyi yanlış yönlendirmektedir.
TÜRKİYE’DE Süt ve Süt Ürünleri Sektörü Durumu 2013:
Türkiye’de yıllar itibari ile sağılan hayvan
sayısı ve verimdeki artışla birlikte süt
üretim miktarında artış görülmüştür. Süt
üretim miktarında ki artışa bağlı olarak süt
ürünleri üretim miktarı da artmıştır.
Türkiye’de genel olarak süt, içme sütü
olarak değil peynir, ayran ve yoğurt olarak
tüketildiği için içme sütü miktarı, toplam
arz ve kullanımı diğer süt ürünlerine göre
daha az oranda artmıştır. 2013 yılında bir
önceki yıla göre içme sütü, peynir, süt tozu,
yoğurt, ayran, tereyağı üretiminde, toplam
arz ve kullanımında artış görülmüştür.
Peynir, süt tozu ve tereyağı ithalatında
azalma görülürken, yoğurt ithalatında artış
görülmüştür. Ayran ithalatı
yapılmamaktadır. Peynir, yoğurt, ayran ve
tereyağı ihracatında artış, süt tozu
ihracatında azalma görülmüştür.
Süt ve Süt Ürünleri Üretimi, Kasım 2015
Ticari süt işletmelerince Kasım ayında 676 bin 704 ton inek sütü toplandı
Toplanan inek sütü miktarı Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %6,7 arttı.
Kasım ayında ticari süt işletmeleri tarafından içme sütü üretimi 113 bin 276 ton olarak gerçekleşti ve bir
önceki yılın aynı ayına göre %0,1 artış gösterdi. İnek peyniri üretimi 49 bin 539 ton ile bir önceki yılın
aynı ayına göre %4,1 arttı. Koyun, keçi, manda ve karışık sütlerden elde edilen peynir çeşitleri ise 304
ton ile bir önceki yılın aynı ayına göre %2,4 arttı.
Yoğurt üretimi 86 bin 292 ton ile bir önceki yılın aynı ayına göre %2 arttı. Ayran üretimi ise 51 bin 782
ton ile bir önceki yılın aynı ayına göre %10,4 artış gösterdi.
Kasım ayında ticari süt işletmeleri tarafından toplanan inek sütü yağ oranı ortalama %3,5, protein oranı
ise ortalama %3,3 olarak tespit edildi.
Süt ve Süt Ürünleri Sektöründe Süt Üretimi Arttı
Türkiye’de süt üretimi 2013 yılında bir
önceki yıla göre %4,7 oranında artmış ve
18.2 milyon ton olarak gerçekleşmiştir
(Tablo 11). Dünya genelinde inek sütü
üretiminde görülen azalma mevsim
şartlarındaki değişime bağlı iken bu faktör,
Türkiye’de mera hayvancılığının geniş ölçekli olmaması nedeniyle belirleyici değildir (Anonim 2010). Türkiye toplam süt üretiminin %91,4’ünü inek sütü, %6’sını koyun sütü, %2’sini keçi sütü ve %0,3’nü manda sütü oluşturmaktadır.
Tablo 11-Türkiye Süt Üretimi ve Sağılan Hayvan Sayısı
2009 2010 2011 2012 2013
Sağılan Sığır Sayısı (Adet) 4.133.148 4.361.841 4.761.142 5.431.400 5.607.272
Üretim (Ton) 11.583.313 12.418.544 13.802.428 15.977.837 16.655.009
Verim (Ton/Baş) 2,8 2,8 2,9 2,9 3,0
Sağılan Koyun-Keçi Sayısı (Adet) 11.238.680 13.166.147 14.594.254 16.570.700 18.230.555
Üretim (Ton) 926.429 1.089.643 1.231.410 1.376.436 1.516.756
Verim (Ton/Baş) 0,082 0,083 0,084 0,083 0,083
Sağılan Manda Sayısı (Adet) 32.361 35.362 40.218 46.959 51.940
Üretim (Ton) 32.443 35.487 40.372 46.989 51.947
Verim (Ton/Baş) 1,003 1,0 1,0 1,0 1,0
Toplam Sağılan Hayvan Sayısı (Adet) 15.404.189 17.563.350 19.395.614 22.049.059 23.889.767
Toplam Süt Üretimi (Ton) 12.542.185 13.543.674 15.074.210 17.401.262 18.223.712
Son Kullanılan Kelimeler
- sovutgich (1)