Özbekistan’da Satin Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) Üst Üste Dördüncü Ayda Da Artiş Gösterdi

Ekonomik Araştırmalar ve Reformlar Merkezi tarafından hesaplanan Satin Alma Yöneticileri Endeksi (PMI)  Mayıs 2024’te 1.022 puan olarak gerçekleşmiş ve bir önceki aya kıyasla yüzde 2,2 oranında ılımlı bir artış göstermiştir. Geçen yılın aynı dönemine kıyasla PMI’da yüzde 7’lik bir artış söz konusudur.

PMI’nın bileşenlerinde aşağıdaki değişiklikler de gözlemlenmiştir:

  • ticari kuruluşların banka hesaplarındaki işlem sayısı yüzde 5,6 artmıştır;
  • faaliyet gösteren ekonomik kuruluşlarla ilgili bileşen yüzde 3,7 oranında azaldı;
  • emtia borsasında hammadde satın alma yoğunluğu yüzde 0,5 oranında ılımlı bir artış göstermiştir;
  • ticari markalar bileşeni %29,8 oranında artmıştır.

Mayıs 2024’te 8 bölgede satın alma yöneticileri endeksi bir önceki aya göre artış gösterdi. Özellikle Taşkent şehri (%52,5), Navoi (%44,2), Semerkant (%7,2), Buhara (%6,1) bölgeleri ve Karakalpakistan Cumhuriyeti (%8,1) önemli bir büyüme yaşadı.

Aynı zamanda, bu endeks 6 bölgede azalmıştır. Özellikle Jizzak (- %10.0), Surkhandarya (- %6.7) ve Khorezm (- %6.7) bölgelerinde önemli bir düşüş yaşanmıştır.

Mayıs 2024’te bankalararası ödeme işlemlerinin sayısı 7.109,2 bin olarak gerçekleşmiş ve Nisan 2024’e kıyasla 374,7 bin işlem (%5,6 artış) artmıştır.

Mayıs 2024’te, 10 bölgede bir önceki aya kıyasla tüzel kişiler arasındaki bankacılık işlemlerinin sayısı arttı. Özellikle Surkhandarya vilayeti (%7,6), Namangan vilayeti (%5,4), Kaşkadarya vilayeti (%5,2), Jizzak vilayeti (%4,7) ve Taşkent şehri (%6,7) önemli bir büyüme gösterdi.

Mayıs 2024’te, PMI’nın borsada işlem gören bileşeni 1,0050 olarak gerçekleşmiştir. Bu, bileşenin seviyesinde bir önceki aya kıyasla %0,5 oranında ılımlı bir artışı temsil etmektedir. Bu büyüme, her bir işlemde satın alınan malların ortalama fiziksel hacminin %6,2 oranında artmasından kaynaklanmaktadır. Aynı zamanda işlem sayısı %5,2 oranında azalmıştır.

Cumhuriyet Emtia ve Hammadde Borsası’nda Mayıs 2024’te toplam ciro bir önceki aya kıyasla %3,8 düşüşle 6.745,1 milyar som olarak gerçekleşmiştir.

Mayıs 2024’te faaliyet gösteren ekonomik kuruluşların bileşeni 0,9629 olmuştur; bu da bileşenin bir önceki ayın seviyesine göre %3,7 oranında azaldığı anlamına gelmektedir. Ayrıca, bu gösterge bir önceki yılın aynı dönemine göre %3,8’lik ılımlı bir düşüşle negatif bir değere sahiptir.

Mayıs 2024’te faaliyet gösteren iktisadi işletme sayısı Nisan 2024’e (496.302 adet) kıyasla 7.236 adet azalarak 489.066 adet olmuştur.

Raporlama döneminde, küçük işletmelerin sayısı 5.127 adet azalarak 400.491’den 395.364’e düşmüştür. Çiftlik sayısı da 91.547’den 89.867’ye düşerek 1.680 birim azalmıştır. Faaliyet gösteren büyük işletmelerin sayısı Nisan 2024’e kıyasla 429 birim azalarak 3.835 birim olmuştur.

Mayıs 2024’te korunan ticari markalar endeksi 1.2983 olarak gerçekleşmiş olup, bu bir önceki aya göre %29,8’lik bir artış anlamına gelmektedir. Bu ayda, tüzel kişiler tarafından 383 ticari marka ve ticari unvan tescil edilmiştir. (Uzdaily.uz)