Samsun Manda Sütü ve Manda Yoğurdu Üretiminde Türkiye Birincisi:
Bafra kızılırmak deltasında doğal ortamlarında büyüyen mandalardan elde edilen, katkısız işlem görmemiş manda sütü ve bu şişelenen bu manda sütleri ile yapılan manda yoğurtları tüm yurda satılmakta ve gönderilmektedirler.
Manda yoğurdu, tükenmeye yüz tutmuş bir doğal servet. Dünya üzerinde yabani mandaların neslinin tükendiği yetmezmiş gibi artık üretiminin revaçta olmamasından dolayı evcil mandalarında soyu tükenme tehlikesiyle karşı karşıyadır.
Manda ülkemizde camış yada camız olarak bilinen bir hayvan. Eski tarihlerde yoğun bir şekilde yetiştirilirmiş ancak günümüzde besi hayvancılığının yaygınlaşması, su içinde yaşaması gereken bu hayvan için sonun başlangıcı olmuştur. Mandaların ter bezleri diğer sığırlara göre zayıf olduğundan sıcaklarda ve sıcak yerlerde su onlar için hayati bir ortam. Dünya üzerinde ırmak mandaları ve bataklık mandaları olmak üzere iki çeşit manda türü var. Mandalar, diğer evcil sığır türlerine göre bakımı daha zor, yetiştirilmesi daha zahmetli bir hayvan.
Gelelim manda yoğurdu ve manda sütüne; piyasada hakikisini alacağınız manda sütü ve manda yoğurdu bilinen inek, koyun ve keçi ürünlerine kıyasla iki kat fazla kalsiyum ve protein içeriyor. Peki manda sütü ve manda yoğurdu niye bu kadar zengin? Çünkü mandalar sulak yerlerde sürekli otlamaları gereken hayvanlardır. Yani doğal ortam şarttır. Haliyle doğal ortamda koşan, zıplayan ve tamamen doğal bitkiler ile beslenen bir hayvanın ürünlerinin doğal ve daha fazla faydalı besin öğesine sahip olması kaçınılmazdır.
Peki Manda yoğurdu nerede bulunur? bunu sizler için araştırdık. İstanbul’da yaşayanlar için Manda; bizim tespitlerimize göre Kağıthane, Eyüp ve Çatalca üçgeninde göletlerin ve suyun bol olduğu bu alanlarda yetişiyor ve bu ilçelerde manda yoğurdu satan çiftlikler veya iş yerleri bulmak mümkün. Bunun dışında Ankara’da Manda Yoğurdunun alınabileceği en güvenilir yer Atatürk Orman Çiftliği diyebiliriz. Samsun Bafra yöresi Türkiye’de en fazla manda sütü üretimi yapılan yerdir. Bunun dışında; Sinop, Amasya, Çorum, Afyon, Balıkesir, Sivas, Muş ve Diyarbakır illerinde manda yetiştiriciliği hala var olduğundan manda yoğurdu ve manda ürünleri bulabilirsiniz. Manda sütü, tıpkı inek ve keçi sütü gibi peynir, kaymak, tereyağı yapımında kullanılır. Son yıllarda manda ürünlerinin organik olması sebebiyle özellikle manda tereyağı ve manda peynirinde talep patlaması yaşanmıştır. Ayrıca dipnot olarak, dünyaca ünlü İtalyan Mozzarella peyniri manda sütünden yapılmaktadır.
Samsun Manda Sütü Üretiminde Türkiye Birincisi
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2014 yılında Samsun, 8 bin 147 ton manda sütü üretimi ile Türkiye’de en çok süt üreten il oldu.
TÜİK tarafından iller ve hayvansal ürünler konusunda yapılan araştırmada, 2014 yılında Samsun 300 bin 192 ton inek sütü üretimi ile yüzde 1.78 paya sahip olarak Türkiye sıralamasında 16. sırada bulunurken, İzmir 843 bin 326 ton ile birinci sırada yer aldı.
Samsun 8 bin 147 ton manda sütü üretimi ile yüzde 14.90 paya sahip olarak Türkiye’de 1’incisi oldu. Ayrıca 8 bin 327 ton koyun sütü üretimi ile yüzde 0.75 paya sahip olarak 45’inci sırada bulunurken, Van 92 bin 666 ton ile birinci sırada yer aldı.
Samsun ayrıca bin 61 ton keçi sütü üretimi ile yüzde 0.23 paya sahip olarak 59’uncu sırada, 975 ton bal üretimi ile yüzde 0.95 paya sahip olarak 24’üncü sırada kendine yer buldu.