Dünya Bankası, Özbekistan’ın kalkınmasına yönelik ana zorlukları ve fırsatları analiz eden yeni Sistematik Ülke Teşhisi’ni yayınladı. Özel sektörün büyümesinin önündeki engellerin kaldırılması, devletin ekonomideki rolünün azaltılması, insanlara ve onların beşeri sermayesine odaklanma ve yeşil ekonomiye geçiş için politika önerilerini içeren rapor, Dünya Bankası Grubu’nun 2022-2026’da Özbekistan hükümetiyle işbirliği için öncelikli alanların seçilmesi için temel teşkil ediyor.
Nisan 2022’de, Dünya Bankası Grubu (WBG), Özbekistan için ikinci Sistematik Ülke Teşhisi (SCD) üzerindeki çalışmaları tamamladı (ilki 2016’da geliştirildi). Bu rapor, yoksulluğu sona erdirmek ve paylaşılan refahı artırmak için temel zorlukları ve fırsatları belirlemek amacıyla her beş yılda bir olmak üzere hazırlanmaktadır.
2017’den bu yana Özbekistan hükümeti, ekonomiyi ve iş ortamını serbestleştirmek, vatandaşların refahını iyileştirmek ve devleti daha çok insanların ihtiyaçlarına odaklı hale getirmek gibi çoğu SCD’de analiz edilen amaçlarla dönüştürücü reformlar uyguladı.
Gelecek nesile yönelik reformları planlayan Özbekistan, 2030’a kadar üst-orta gelirli bir ülke olma ve 2026’ya kadar yoksulluğu yarı yarıya azaltma gibi iddialı hedefler belirledi. Bu hedeflere ulaşmak, özellikle gençler, kadınlar ve engelliler arasında daha hızlı istihdam yaratma yoluyla şu anki seviyesinden çok daha yüksek bir ekonomik büyüme gerektiriyor.
Özbekistan Başbakan Yardımcısı ve Ekonomik Kalkınma ve Yoksulluğu Azaltma Bakanı Camşid Kuçkarov , “Dünya Bankası’nın SCD’si, bir ülke olarak karşı karşıya olduğumuz temel fırsatların ve zorlukların titiz bir analizidir. Raporun belirttiği gibi, analizler, Dünya Bankası, hükümet ve diğer kalkınma ortakları arasında yeni bir açıklık, veri şeffaflığı ve işbirliği çerçevesinde hazırlandı. Belirlediği öncelikli alanlar Özbekistan’ın 2022-2026 kalkınma stratejisiyle tamamen uyumludur” ifadelerini kullandı.
SCD, Özbekistan’ın bu iddialı hedeflere ulaşmasına yardımcı olabilecek dört kalkınma yolunu özetlemektedir:
1) Özel sektörün büyümesinin ve istihdam yaratılmasının daha fazla teşvik edilmesi;
2) Devletin ekonomideki rolünün reforme edilmesi;
3) İnsan odaklı politikalara ve insan sermayesine yatırım yapmak; ve
4) Çevresel açıdan sürdürülebilir ve esnek bir gelecek inşa etmek.
SCD’deki analizden on üç politika önceliği ortaya çıktı. Her bir kalkınma yolu, hükümet, Dünya Bankası ve diğer kalkınma ortakları tarafından yürütülen teknik analizlerden çıkarılan bir dizi hedef ve kilit reform öncelikleriyle desteklenmektedir. Diğer geçiş ekonomileri tarafından öğrenilen derslerin değerlendirilmesi de politika önceliklerinin geliştirilmesine yardımcı oldu.
Rapor, yetkililerin aşağıdaki reform önceliklerine odaklanmasını tavsiye ediyor:
- – Özel sektörün büyümesini teşvik etmek için yetkililer, özel sektör genelinde rekabet için yasal ve düzenleyici çerçevenin yanı sıra arazi, iş gücü ve finansman tahsisini iyileştirmelidir; özel sektörün küresel entegrasyonunu destekleyen ticaret ve yatırım politikalarını benimsemelidir; güçlü özel sektöre destek hizmetleri kurmalıdır; Devletin tarım piyasasına müdahalesine son verecek tarımsal piyasa reformlarını hızlandırmalıdır.
- – Devletin piyasayı etkinleştirici rolünü güçlendirmek için, yetkililer devletin daha az ve daha iyi performans gösteren devlete ait işletmelerle üreticiden pazarlamacılığa geçişini hızlandırmalıdır; altyapı boşluklarını ele almalıdır; yolsuzluğu azaltmalı ve devlet kurumları genelinde yönetişimi iyileştirmeli; hükümet işlevlerin merkezileştirilmesini önlemeli; kamu hesap verebilirliğini artırmalı.
- – Beşeri sermayeyi geliştirmek için, yetkililer eğitim kalitesini yükseltmeli; erken çocukluk ve yüksek öğrenime erişimi geliştirmeli; sağlık sisteminin performansını ve satın alınabilirliğini güçlendirmeli; ülke çapında su ve sanitasyon hizmetlerini iyileştirmeli; yoksulluk ölçümünü, politikasını ve hedeflemeyi iyileştirmeli; hassas grupların dahil edilmesini teşvik eden işgücü piyasası politikaları geliştirmeli; ihtiyaç sahiplerine yönelik sosyal güvenlik ağlarının kapsamını ve yeterliliğini artırmalı.
- – Özbekistan için çevresel açıdan sürdürülebilir ve esnek bir gelecek inşa etmek için yetkililer, su ve toprak da dahil olmak üzere doğal kaynakları daha verimli bir şekilde yönetmeli; enerji sektörü de dahil olmak üzere ekonomiyi karbondan arındırmak ve modernize etmek için önlemler almalı; doğal afet yönetimini geliştirmeli. (tashkenttimes.uz)