Süt Tozu

Nedir ?

Tanımı Nedir ? Hangi Yöntemlerle imal edilir? Nerelerde kullanılabilir ?

Süt tozu, sıvı haldeki inek, keçi veya manda gibi hayvanların sütlerindeki suyun alınarak  elde edilen tozun adıdır. Bu toz kurutulmuş süt olarak da tanımlabilir.
 eşdeğer olduğu süt miktarına göre daha az yer kaplasdığı için avantajlıdır. Süt tozu, aynı miktarda sıvı süte göre daha rahat saklanabilir ve taşıma, aklanma işlemleri daha kolay gerçekleşir. Bu nedenle fiyatı düşüktür. Maliyeti düşüktür.
su ile karıştırılarak kullanılabilir, katkı maddesi içermesine gerek yoktur ancak sıcak su ile çözünmez.
Bit tür sütü saklama ve nakliye yöntemidir, gerektiğinde tekrar süte dönüştürme işlemine rekonstitüte süt ve süt ürünlerine dönüştürülmesine rekombine ürün tabirleri kullanılır.

FAO ve WHO  süt tozlarını sınıflandırarak  3 guruba ayırır:

Tam yağlı süt tozu : Yağ : en az % 26 Su : en çok % 5
Az yağlı süt tozu : Yağ : % 1.5-26 Su : en çok % 5
Yağsız süt tozu : Yağ : en çok % 1.5 Su : en çok % 5

imalatı :

Sıvı haldeki süt içirisindeki su tamamen alınarak , içindeki kuru maddeleri alabilmek için,   ısı ve basınçla buharlaştırılması yöntemiyle elde edilir.

üretiminde sprey kurutucular kullanılır. Taze sütten yapılır. Pastörize edilmiş olan süt, buharlaştırıcı kazanlarda % 50 katılık miktarına kadar kıvamlaştırılır. Koyu haldeki süt, sprey kurutuculardan püskürtme yöntemiyle toz haline getirilir. Bu püskürtülen sıvının  buharlaşması ve kalan kuru katı maddelerin yere dökülmesi anlamına gelmektedir.
elde etmenin bir yolu da dondurarak kurutulmasıdır. Bu yöntemde, sütün besin değerleri daha yüksek oranda korunur. Tamburlu kurutuculu yöntemlere kıyasla daha verimli olmasına rağmen, dondurma  sisteminin pahalı olması nedeniyle pek yaygın olarak kullanılmaz.

Nerelerde kullanılır?

Süt tozu tüketici tarafından parakende olarak satın alınabilir ve kolaylıkla tekrar süte döndürülebilir. Bunu için 1 e 9 oranında suyla karıştırmak yeterlidir. Suda kolay çözünebildiğinden dolayı bu işlem çok kolaydır. Marketlerde tüketiciye satılabilir. Süt tozuna 1 e 9 oranında su eklemekle, normal süt kıvamında bir ürüne ulaşıması taşınmasını da kolaylaştırır. Süt temininin ya da süt saklamanın zor olduğu imkanlarda süt tozu çok uygun bir üründür.
Süt tozu, sütle aynı işlevi gördüğü, aynı tadı verdiği için  süt kullanılan her yerde kullanılabilir. Ucuz olması dolayısıyla süt ürünleri sektörlerinde pek çok zaman süt tozu öncelikli olarak kullanılır. Saklanma ve depolama imkanları da kolaydır, ürünün bozulmaya karşı dirençli olması büyük avantajdır.
Gıda sıkıntısı çeken ülkelere gıda yardımı söz konusu olduğunda , sütgibi besleyici bir ürünün o insanlara ulaştırmasında süt tozu önemli bir görev edinir.

Süt tozunda oluşabilecek bozulmalar:

Süt tozlarının görünüşünde meydana gelen değişiklikler.
Süt tozlarının akış niteliklerinde görülen değişiklikler
Süt tozlarının erime özelliğindeki değişiklikler
Süt tozlarındaki renk değişiklikleri
Süt tozlarının lezzet ve kokusundaki değişiklikler
açısından bir zararı var mıdır ?

Her süt ürünü gibi süttozu bir süt ürünüdür ve hiç bir katkı maddesi içermemektedir. İhtiyaç duyulduğunda tekrar süte dönüştürülebilir (rekonstitüte süt) ve süt ürünlerine (rekombine ürün) işlenebilir. Bu nedenle bazen medyada yanlış olarak yer aldığı gibi, süttozu kesinlikle bir katkı maddesi değildir. Süte birebir eştir. Hatta, kaliteli bir sütten elde edilmişse, mikrobiyolojik açıdan daha güvenilir haldedir. sütlere hiçbir nedenle süttozu katılmamaktadır. Bu sütlerin 3-4 ay dayanmaları yalnızca, sterilizasyon yoluyla sütün içinde bakteri ve enzimlerin kalmamasından kaynaklanır. Süt Tozu kurutulmuş bir süt ürünüdür ve sağlığa zararlı değildir.